سلامت روانی و مفاهیم آن:
در مورد بهداشت روانی دو تعریف مورد توجه قرار می گیرد:
در تعریف اول ، منظور از بهداشت روانی عبارت از رشته ای تخصصی از بهداشت عمومی است که در زمینه کاستن بیماریهای روانی در یک اجتماع فعالیت می نماید و بررسی انواع مختلف اختلالات روانی و عوامل موثری که در بروز آن ها نقش دارند، در قلمروی کار این علم می باشد.
در تعریف دوم، بهداشت روانی به معنای سلامت فکر می باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است که خود می تواند نسبت به ایجاد سیستم با ارزشی در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی ، ملی و بین المللی کمک نماید. زیرا وقتی سلامت روانی شناخته شد، نسبت به دستیابی به ان اقدام می شود و راه برای تکامل فردی و اجتماعی باز میگردد.
سلامت روانی در واقع مانند سلامت جسمی ، صرفاً به معنای نبودن مشکلات یا بیماری نیست. سلامت روانی هم حالات عاطفی و هم شرایط ذهنی ، یعنی هم احساسات و هم افکار شما را در بر می گیرد. سلامت عاطفی معمولاً به احساسات و زیر و بم های روحیه افراد اشاره می کند. شما ممکن است احساس کنید که غمگین ، شاد ، نگران ، هیجان زده ، شکست خورده ، یا در اوج کامیابی هستید.
افراد برخوردار از سلامت عاطفی با احساسات و حالات درونی خود در تماس هستند و می توانند به وجود آنها اذعان کنند یا آنها را بروز دهند.
بنابراین سلامت روانی، توانایی شما را در درک واقعیتها ، همانگونه که هست و پاسخ دادن به چالشهای آن و در پیش گرفتن تدابیر و شیوه های خردمندانه برای زندگی کردن، توصیف می کند. فرد برخوردار از سلامت روانی بر آن نیست که از فشارهای زندگی بپرهیزد بلکه می کوشد با واکنشهای خود نسبت به این عوامل ، آنها را بشناسد ، بپذیرد و برآنها چیره شود بطوریکه امکان تداوم زندگی وجود داشته باشد.
ملاک های سلامت روان:
برای تشخیص سلامت روان نیز مانند تشخیص سلامت جسم، معیارهایی وجود دارند. ملاک های سلامت روان عبارتند از :
۱- توانایی انجام وظیفه و اجرای مسئولیت های شخصی
۲– توانایی برقراری رابطه با دیگران
۳– برداشت واقع بینانه از انگیزه های دیگران
۴– تفکر منطقی و خردمندانه
۵– تلاش در جهت سلامتی
۶– انعطاف پذیری و قدرت تطابق باشرایط گوناگون
۷– معنی دادن به زندگی
۸– درک این نکته که خود فرد مرکز جهان نیست.
۹– عشق و محبت نسبت به دیگران
۱۰-داشتن توانایی کمک به دیگران یا ارتباط برقرارکردن با آنان ، به دور از خودخواهی
۱۱-داشتن احساس رضایت بیشتر در روابط نزدیک با دیگران
۱۲-حس تسلط بر ذهن و جسم که فرد را قادر می سازد برای ارتقای سلامت خود شیوه های مناسب برگزیند و تصمیم های مقتضی اتخاذ کند.